این مقاله تحلیلی از حرکت اجتماعی ـ فرهنگی در خلال دو قرن اول اسلام ارائه می دهد . به دلایلی تغییرات اندکی در ابتدای ظهور اسلام در ایران اتفاق افتاد و به طور طبیعی، سلطة راه و روش و رسوم قبلی، مدت زیادی ادامه یافت . در برخی موارد، شخصیت های والامقام و اشراف و دهقانان از زرتشت بریدند و به اسلام روی آوردند که این امر راه را برای تغییر دین اقشار پایین جامعه و تغییراتی در ساختار اجتماعی ایران فراهم آورد