در آستانه انقلاب مشروطه همچون سراسر قرن سیزدهم ه . نوزدهم م . مهمترین بخش تولیدی کشور کشاورزی و جامعه روستایی ایران بود . وضعیت نیمه استعماری ایران و پیوند خوردن آن با تجارت جهانی تغییرات مهمی در الگوی کشاورزی بوجود آورد . فروش زمینهای خالصه و تبدیل آنها به زمینهای خصوصی و سود فراوانی که در تولید محصولات کشاورزی همچون تریاک نهفته بود، تجار شهری را نیز به خرید زمین ترغیب کرد . کم توجهی به کاشت محصولات معیشتی همچون گندم و سیستم ناقص ارتباطات در ایران قحطی هایی را در کشور ناشی شد که عده عظیمی را در طی این قرن به نابودی کشاند . نابودی صنایع داخلی و رو آوردن به محصولات خارجی روند ترک روستاها و مهاجرت به شهرها و مناطق دیگر را سرعت بخشید . از خصایص این قرن فروپاشی روش زمین داری قدیم است که با انقلاب مشروطه بیشتر نمود یافت . این مقاله با استناد به بررسی منابع اصلی به مرور اوضاع جامعه روستایی ایران در آستانه انقلاب مشروطه می پردازد
)